Etappe 79- Santander naar Viveda (Solvay-fabriek) – 27,1 km – 2019,8 km – dag 14

Een minder mooi, zelfs bij delen saai parcours vandaag terwijl de temperatuur meer dan 10 graden warmer was dan gisteren en een uitdrogende tegenwind goed voelbaar was.

Ik heb zelfs 29 graden gezien!

Het was heel rustig rond het station van Santander rond 9u vanmorgen. Zondagmorgen is uitslaapmorgen denk ik.

Treinstation Santander

Ook verder in de stad zag je die rustig wakker worden. Amper auto’s wat handig was bij het doorsteken van de tunnel naar de gemarkeerde route.

Tunnel Santander

De route vond ik terug in een voetgangerstraat. Toch aangenamer om te stappen. Goed gemarkeerd ook met schelpen en pijlen op de grond. Ook daar nog vrij rustig.

Vreemde wandelaars ingehaald. Met rugzak enwandelstok stapte grootvader, dichter en kleindochter voort. Aan het grote moderne ziekenhuis van Santander haalde ik ze in. Vreemd was het hondje dat meeliep. Als dat met zijn korte pootjes die ruim 500 km mee moet? Zal het dan wel nog pootjes hebben vroeg ik me onwillekeurig af.

Op Camino

En dan de lange rechte weg uit de stad. Rechtdoor en licht stijgend. Op zo’ lange stroken zie je wel af en toe medestappers voor of achter. Afwisselend is het niet, maar in de verte blonken de besneeuwde bergtoppen. Mooi.

Langs de spoorlijn

Aangekomen in Cudon toch even gepauzeerd op de zitbanken daar, onder de appelbloesems. Laagjes kleren uittrekken want het werd warmer én drinken. Wat heb ik vandaag gedronken!

Aankomst in Boo de Pielagos. Volgens een gids moest daar de spoorwegbrug gebruikt worden om de rivier over te steken. Maar daar stak dit bord een stokje voor.

Er zat maar één ding op. Zoals andere pelgrims die trein nemen naar de overzijde, zoals een veerboot. Een veertrein?! Hier zie je de reden van de treinrit.

Aankomst in Mogro waar de tocht de hoogte ingaat voor een paar uurtjes wandelen in het groen tussen de weiden en langs glooiende wegen. De zee piepte in de verte.

En dan was het de beurt aan een volgende rivier die over moet gestoken worden, maar daar geen boot, noch trein. Dus opstappen naar een brug landinwaarts (zo een 6 km). Boven de rietvelden blinken nog steeds die bergtoppen.

En dan begon een echt saai stuk, naast die buizen. In de zon met een stevige uitdrogende wind tegen. Dat grindpad bleef maar duren.

Anderhalf uur duurde die uitdrogende tocht. Wat was dat bankje welkom in de lommerte van de bomen. Ik heb toch een 3 liter opgedronken.

Sophie, Anna en Philip zijn ook mee.

Gelukkig kwam een eenzame grote zwarte kever zorgen voor wat afwisseling. Thanks kever.

Ophet einde diende de spoorlijn over gestoken te worden. Terug in de bewoonde wereld!

Vervolgens weer een oersaai stuk langs de weg met vrij veel verkeer langs de ene kant en een opdoemende chemische fabriek met grote koeltorens aan de andere.

De naam van de fabriek klinkt heel Belgisch. Wat een ding. Met een eigen opleidingsgebouw.

Om een idee te geven hoe gigantisch groot de installaties zijn dit beeld.

Nog de brug over en ik ben er vanavond.

Etappe 78 – San Miguel naar Santander, inclusief veerboot – 29,7 km – 1.992,7 km – dag 13

We naderen 2.000 km op onze lange tocht. Vandaag een hele mooie en gevarieerde etappe.

Vanmorgen goed vroeg vertrokken. De voorspelde regenbuien bleven uit. Eerst trok de Camino door het groene heuvelachtige land. Een beeld van San Miguel die er in de zon veel aantrekkelijker uitziet dan gisteren in de regen.

San Miguel de Meruelo in de zon

Na een kleine kilometer trof me het mooie kleurenspel door de zon op de kerk en de kerktoren.

Toch nog steeds dreigende lucht.

Naar beneden ging eerst de tocht. Naar het groen en naar een riviertje. Een oude middeleeuwse brug bracht me naar de overkant. Alleen jammer voor de brug want op haar oude dag was er een stuk uitgereden. Dat wordt herstellen.

Mooi middeleeuwse brug
Maar met een stuk uit.

Het bleef droog. De temperatuur rond de 15 graden. De wegjes waren goed begaanbaar. Tot de middag, tot in Guemes e vervolgens Galizano ging het op en neer tussen weiden, koeien en geiten, boerderijen en bossen van eucalyptus. Een pelgrim (ik vermoed een Nederlandse naam gelezen te hebben op het naamplaatje van de rugzak) stond te communiceren met de koeien toen een groep fietsers hem voorbijschoot.

Na de middag veranderde het landschap helemaal. Het werd cliff walking. Met prachtige vergezichten over de ruwe kust.

Playa van Galizano
Playa de Langre

Een mooie wandeling die eindigde aan het strand van Loredo. Mezelf op een ijsje getrakteerd want het was wel een pak warmer geworden ondertussen. De lagen kleren gingen uit. En dan een nieuwe ervaring. Een paar kilometer zandstrand te overbruggen naar Somo. Gelukkig was het geen hoog tij en kon ik op het harde zand stappen langs de opkomende golven.

Op naar Somo

Onderweg sepia zien liggen. Dat vind je vaak aan onze vlaamse noordzeekust.

Maar ook een eerder stadium van die sepia kwam ik tegen. Een hele octopus spoelde ook aan. Het is de schedel van dit beestje dat sepia levert bij het vergaan.

Nog steeds strand. Goed dat ik niet te veel moest ploeteren in dat droge zand. De sukkelaars die dit bij hoog water moeten afleggen moeten tocht zweetdruppels achterlaten. Bepakt en bezakt…pfff.

Het strand gaat maar door

Rechts van me bulderen de golven op het strand. Vrij grote golven hoor. Wat verderop doemde een eiland met 2 vuurtorens op.

Eindelijk was dat zand achter de rug en kwam een dijk onder de zolen. Het is zaterdag en heel wat volk op de been. (op terras)

Terrasjesweer

Ook veel surfers gezien die met hun planken de golven trotseren. Ookheel wat winkeltjes die surfmateriaal aan bieden. Of het

Zou mijn maat er tussen hangen?

Uiteindelijk de laatste activiteit van de dag. Deze keer had ik minder geluk want de veerboot vertrok juist toen ik aankwam. Dat betekende een half uur wachten. Een groep Franse pelgrims kwam ook aan en een vijftal pelgrimdames die wel bier lustten e in verschillende talen het hoge woord voerden.

Juist vertrokken. 30 minuten wachten.
Gezellige pelgrimdames

Ziezo, de tocht over de monding verliep met nogal wat kronkels om de vele zandbanken te ontwijken maar daar was Santander. Eindpunt voor vandaag.

Vaargeul naar Santander; let op de boeien

Etappe 77 – Liendo naar San Miguel de Meruelo – 27 km – 1963,0 km – dag 12

Van zonneschijn naar regen. In tegenstelling tot gisteren volgde ik vandaag de markeringen en niet de gidsen. Deze laatsten sturen de pelgrims via de weg naar Laredo, maar de gemarkeerde route loopt naar de kust en is daar een kustpad met prachtige vergezichten.

Liendo in een groene vallei

Liendo ligt in een vallei die veel regen krijgt vanuit zee. Je ziet het eraan. Water en groen overal. Ik was het pension pas verlaten of ik werd bijgehaald door een lange pelgrim. Het was een Duitser die vanmorgen rond 6u30 vertrokken was een paar dorpen verderop. We keuvelden wat. Hij komt uit Düsseldorf en heeft vorige jaren reeds de Camino Frances afgestapt. Toen de weg begon te klimmen had ik last zijn lange benen te volgen en liet ik hem verder stappen.

Pelgrim in de verte

Het pad startte als bospad. Ik moet toegeven dat ik wat ongerust was, want noch kaart, noch beschrijving klopte met wat ik zag. Maar de dag was vroeg, de etappe niet zo vreselijk lang en de markeringen heel goed. Wat hogerop een ruïne.

Een paar gieren vlogen op en gingen de hoogte in. Grote cirkels draaiend. Wat een gigantische vogels zijn dat toch. Naar omhoog klauteren werd duidelijk dat de bomen langzaam kleiner werden en plaats moeten maken voor struiken. Het landschap breekt open en de vergezichten komen tevoorschijn.

Op en neer gaat het pad. Soms vervaarlijk dicht bij de rand. Niet dat ik gevaar liep, maar ik ben geen ‘stoeten’ in de hoogte.

Het wandelpad, of wat er moet voor doorgaan verandert van richting en gaat ook langzaam naar beneden. En plots opent zich het zicht op de baai, op de zandstranden van Laredo, de bestemming voor de middag. Daar wacht de veerboot.

De baai van Laredo

Een steile afdaling over een stenig pad vol scherpe keien en blokken brengt me via weiden naar het oude centrum. Smalle straatjes en oude gebouwen langs tot in het levendige centrum waar de terrastafels buiten gehaald werden. Het was nog steeds droog, maar de wind ging harder blazen. Meer wolken verschenen ook.

Naar het oude centrum van Laredo

Een gigantisch strand daar in Laredo. En in het water wat surfers, op het strand wat wandelaars met hond. Ongelooflijk hoeveel honden er hier zijn. Elk Spaans huis heeft minstens één viervoeter.

Strand met veel zand

De namiddag was wat saaier. Eerst volgde een kilometers lange tocht langs een promenade. Gelukkig kwam er achter mij plots de Duitse pelgrim van deze morgen opdagen. Reinert heet hij en vandaag stapte hij tot aan de andere zijde van de rivier, in Santona.

Eindeloze wandeldijk

Na 5 a 6 km wandeldijk kwamen we op het einde van het zanderige schiereiland. We hadden geluk. De overzetboot was er juist om 4 jonge pelgrims, ook Duitsers bleek, mee te nemen.

Voor 2 euro vaarden we naar de andere kant.

Santona is een gekende naam voor ingemaakte vis in blik in Spanje. Verschillende winkels prezen hun viswaar aan. Vooral ansjovis zag ik.

Etalage met vis in blik.

Even lunchpauze en dan ging de route verder, weer een lang vrij saai stuk voetpad. Het enige spannende was dat die langs een grote gevangenis liep. Ik hoopte of er een gevange probeerde over de hoge muur met prikkeldraad met grote pinnen zou klimmen maar het bleef rustig.

Gevangenismuur

De dag bood eigenlijk niet veel spectaculairs meer. Voetpaden en wat verderop landwegen. Het begin grijzer en grijzer te worden en de druppels kwamen naar beneden. Rinkel deze schattige Jacobus gezien.

Droge pelgrim

Vergelijk hem maar met die natte pelgrim die zich moet beschermen met zijn regencape.

Natte pelgrim

Langs de (natte) landwegen was het rustig heel rustig. Alleen een paar houthakkers met stevig materiaal.

Boomzaag industrieel
Rustige landwegen

Tenslotte terug een drukkere weg met voetpad en nogal wat auto’s. Een arme das was recent aangereden. Wat is dat groot! Zeker de grootte van een middelgrote hond, zoals Basiel. (de hond van Dries en Manon). Ik trok er een foto van, maar vond het zo triest dat ik hem hier niet plaats. Aangekomen in San Miguel. Hopelijk geen regen meer morgen.

Etappe 76 – Castro Urdiales naar Hazas Liendo – 25,7 km – 1936,0 km – dag 11

Ik moet eerst iets bekennen. Vandaag heb ik een stukje afgesneden van de officiële route en die uit de gids. Anders zat ik weer een stuk in de 30 km en gisteren had ik al een ferme portie groen gehad. Daarbij gaan de temperaturen flink de hoogte in en zit ik nu met een rode (verbrande) neus. De start verliep door Castro Urdiales langs een saaie stadslaan.

Verschillende kilometer stappen eer ik in het centrum was, nabij de zee. Maar daar was het wel één van de hoogtepunten van de dag. Koffietje met prachtig uitzicht.

De haven, kerk en vuurtoren van Castro Urdiales.

Daarna de stad uit via weer kilometers lanen allerhande. Onderweg toch wat verwondering met deze muurschilder aan het werk. Benieuwd wat hij uit zijn spuitbussen tovert.

Muurschilder aan het werk.

De route veranderde pas bij een typisch Spaans gebouw. De Arena. Daar ging de route naar de autoweg om via een pad ernaast richtingIslares te gaan.

Een mooi pad. Let op de prachtige blauwe lucht! Vandaag was het uitkleeddag. Om het uur ging er wel een laagje uit. En vergeten me in te smeren vanochtend. Dus kreeftjeskleur vanavond. De autoweg kwam dichterbij. Veel lawaai. Maar daar helpen de oortjes en de muziek wel tegen.

Wandelweg, autoweg en oceaan

Voorbij het dorpje Cerdigo gaat de wandelweg onder de autoweg door en wordt het een kustpad, eerst tussen de bomen en daarna langs de klippen.

Geiten kom je vaker tegen

Je loopt er door een paar weiden met afgewisseld geiten en schapen. Hogerop verdwijnen de bomen en worden de vergezichten over rotskust en zee mooier en indrukwekkend.

Daar is de zee

Boven de kliffen heb je schitterend zicht. De meeuwen zijn present en ik kon zelfs een jonge Jan van Gent spotten. Zeer herkenbaar. Jammer dat ik er geen foto kon van trekken.

Uitzicht richting Islares

Aankomst Islares. Daar volgt de route de monding van een rivier. Ook hier weer een wild estuarium waarbij water ongehinderd naar zee vloeit. Een paar surfers oefenden op de veel te kleine golven. Hard surfen was moeilijk.

Strandje van Islares met surfers

De route wordt dan vrij monotoon langsheen de nationale verkeersweg. Tot Nocina loopt de Camino naast die weg. Toch een leuk plaatsje gevonden om te picknicken. Mooi uitzicht op het estuarium. Terwijl ik aan het eten en rusten was kwamen er toch een koppel en één enkele pelgrim voorbij gesjokt.

Voetpad naastde weg.
Picknick time met zicht op monding.

Dan gaat de officiële route nog een toer van bijna 20 km rond in de binnenlandse heuvels. Ik nam echter de hoofdweg verder. Die liep af en toe langs de autoweg ook. Dus wel wat kabaal. Ook een stukje via een paralel bospad.

Uiteindelijk kwam ik op bestemming aan. Liendo, een heel stil dorpje. Wat ingeslapen. Of viel die stilte op omdat ik toch vaak langs snelwegen stapte vandaag? Vanavond nog wat verder gewerkt aan de planning van de volgende etappes. Ook die worden heel gevarieerd kon ik vaststellen.

Etappe 75 – Zierbena naar Castro Urdiales – 27 km – 1910,3 km – dag 10

Het is zonnig en het wordt warmer voor deze etappe die eerst langs de kust en dan in het groen verloopt.

Klim vanuit Zierbena

Zoals zo vaak begint de dag met een klimpartij. Ook vandaag. Al snel zijn de gele pijlen present om me weg te lijden uit de ferryhaven.

Kustpad La Arena

Al snel gaat het terug naar de zee. Naar La Arena. Heel dicht tegen de zee, op een pad richting strand en letterlijk een 100 m ploeteren in het zand richting bruggetje dat naar een kustpad leidt.

Een riviertje dat op natuurlijke wijze de zee in stroomt. Dat hebben we niet meer bij ons. Geen betonnen structuur, geen haven, geen dan. Gewoon puur natuur. Het kustpad ging eerst wat omhoog en slingerde dan langs de rotsen naar Onton. Het leverde mooie vergezichten op.

Langs het kustpad terugkijken richting Haven Bilbao.

Veel gebeurde er eigenlijk niet. Ee vrij vlak en makkelijk parcours. Enkel melden dat ik Duitser Christian weer zag. Hij was aan het eten op een bank samen met een dame pelgrim. Dag gezegd en Guten appetit.

Ik dacht dat ze me beiden zouden inhalen erna, maar ik heb eigenlijk van de ganse dag niemand meer gezien. Misschien namen ze de saaiere kustweg. Ik opteert echter voor de groenere inlandse route en trok dus voorbij Onton omhoog de bergen in.

Richting Baltezana
Eucalyptus

Via kleine wegen naar omhoog tussen de typische eucalyptusbomen. Toch een omweg van een 10-tal km. Na de top terug naar beneden, grotendeels via een verlaten spoorwegbedding.

Oude spoorbedding
Oud station van Ontanes

Het liep als een trein! Langzaam afdalen, mooi pad. Comfort voor de stapper. Nog even uit de toon in Samano waar weer een venijnig klimmetje zit. En daan gaat de route over in een saai voetpad richting Castro Urdiales.

Vanavond nog even een Mac binnen geslopen. Kwart voor 8. Wat eten die Spanjaarden toch laat!

Iets voor acht nog geen klanten…

Etappe 74 – Bilbao naar Zierbena – 22,8 km – 1883,3 km – dag 9

Een haven in transitie

De Camino is niet één weg, maar eigenlijk een kluwen van mogelijke paden richting Compostella. Vandaag had ik de keuze uit diverse routes. Ofwel terug omhoog door het groen, of één van de routes langs de rivier richting de monding, richting de zee. Omdat het vlakker was, maar vooral om eens iets anders te zien koos ik de rivier. En het viel niet tegen verre van.

Vanuit het stadcentrum kom je al snel aan de promenade en meteen wordt je geconfronteerd met de maritieme geschiedenis. Een museum en museumweekend zien er heel interessant én levendig uit.

Museum scheepswerf

Onder het zeildoek wordt een houten schip hersteld volgens oude methodes. Er is werk aan.

Planken moeten vervangen worden, ook van de romp. En die planken moeten dus verbogen worden ZONDER breken. Omdat de roots van schoonvader Alex zaliger in de schrijnwerkerij (wagenmaker) lagen onderstaand beeld.

Het plooien van planken.

Voor de Kv supporters, mocht KVM doorstoten Europees én ze moeten tegen Bilbao spelen, dan is dit het stadion van het Spaanse thuistreffen.

Stadion van bilbao

Je ziet echt van alles onderweg. Zoals elke oude haven moet ook Bilbao zich aanpassen. De oude haveninfrastructuur, die eigenlijk bijna niet meer gebruikt wordt en verloederd zoekt andere toepassingen of maakt plaats voor bewoning. Veel voorbeelden gezien langs de voortreffelijke promenade.

Prachtige gevel op zoek naar nieuwe bestemming.

De route is meestal goed aangegeven, alleen bij een schroothoop kan je niet meer door en moet de route een omweg nemen. Toen ik stond te twijfelen met mijn kaartje sprongen meteen hulpvaardige Spanjaarden toe om mij op de goede weg te zetten. Met heel veel Spaanse woorden waar ik jammergenoeg zo weinig van versta.

Hier moet je uitkijken, welke kant uit?

Al dat bouwen, verbouwen, verkommeren, restaureren, enz geeft een zekere lelijkheid maar ook schoonheid en charme aan de stad. Vooral als je dan nog eens zicht hebt op de bergen.

De wandeling gaat verder langs de promenade. Veel volk op de wandel, jong en oud. Spanjaarden wandelen veel, de ouderen toch.

Barakaldo nieuwe stadswijk.

Verderop is al flink afgebroken en hele nieuwe woonblokken zijn neergezet. Bilbao is druk bewoond. Ik las ergens dat helft bewon ers Baskenland in die agglomeratie wonen. Barakaldo en dan Sestao zijn plaatsen waar heel veel haven verwijderd werd ten voordele van woonblokken. Maar toch staat er nog productie van een gekend bedrijf. Arcelor Mital, staal. Maar ook daar staat industriële archeologie te roesten.

En toch weeral die transitie. Centrale buurtverwarming met gerecupereerde warmte van de fabriek.

En dan nader ik Portugalete met een bijouke van metalen constructie. Er bestaan slechts een 5 tal van deze overzetsystemen. Lieve schoonbroer Frank liet me weten dat dit de eerste transportbridge is.

En dat ding functioneert. Voor 50ct reis je naar de overzijde. Dus ikke heen, koffie drinken, en terug. Superhandig.

Voetgangers, fietsers, auto’s gaan mee naar de overkant.

Ziezo, dat hadden we dan gehad. Een “vaut le voyage” attractie. Industrieel erfgoed op zijn best.

Daarna ging het verder richting monding. De bedrijven en constructies werden moderner. Bij de zeevaartschool (met prachtig zwembad!) Staat een vissersboot van eind vorige eeuw.

Te bezoeken. Maar wat verderop ligt een nog actieve scheepswerf, en daar worden de moderne visserijboten bewerkt. Wat een verschil. Groter, efficiënter, nieuwe technologie.

En zo zie je dat alles in transitie is naar meer efficiëntie en meer duurzaamheid. Het is verre van gerealiseerd, maar de transitie is volop bezig, dat is duidelijk. Het laatste plaatje van de haven toont dat nog beter met oa windmolen fragmenten die verscheept moeten worden, edg.

Aankomst in Zierbena om daar te overnachten. Ferryhaven.

Zie hoe blauw alles geworden is. Zonnig maar koud. Zo een wandeling doet je wel honger krijgen! Vanavond vis op het bord!

Etappe 73 : Lezama naar Bilbao – 13,7 km – 1860,5 km – dag 8

Korte etappe. Helemaal anders dan vorige want aankomst in een grote stad. Even uitrusten, wat inkopen, wasje doen en tocht wat voorbereiden voor de volgende dagen. Maar eerst we zover zijn eerst nog een steile heuvel over!

Zonnige morgen in Lezama

Droog. Ontbijten met de Fransen. Samen nog wat gebabbeld. Zij gaan een stuk verder dan ik, nl Portugalette want over 2 dagen zit de tocht voor hen er op wegens werken. De kreupele pelgrims die in taxi kwamen zagen we niet meer. We vertrekken samen maar dan in het tijd om afscheid te nemen.

Ze stappen wat vlugger. Af en toe zie je nog ee flard van hun rugzak tot niets meer. Het gaat weer stevig omhoog. Verderop ezels en pelgrims.

Ezels en pelgrims.

Het jonge Franse koppel is maar goed en wel achter de bomen verdwenen of wat verderop staan 2 dames. Juist. De 2 van gisteren. Ik vroeg hoe het was met haar knie en schouder. Het ging wel zei ze, en als ik ergens pijn had want ze had een prima zalf indien gewenst. Zoals gisteren gingen de 2 ook uit elkaar en tijdens de klim gingen we met 2 naar omhoog. Een stevige klim, met naast asfaltweggetjes en paadjes ook wat natter werk.

Zelfs de Camino kent omwegen.

Natuurlijk was het zicht boven weer adembenemend. Hierbij een poging tot panorama. Let op de besneeuwde toppen. Het bleef koud inderdaad vandaag.

Daarna, na de Monte Avril waar de foto getrokken is ging de route stevig neerwaarts. Goed begaanbaar, maar met mijn slakkenhuis op de rug is voorzichtigheid geboden. Daar ligt dan Bilbao, grootste stad van het Baskenland en Bilbo voor de vrienden.

Bilbao

Na een stevige daling is het net dat je in een wespennest terecht gekomen bent. Dat ben je niet meer gewoon na een weekje in de brousse. Ik was bijna terug naar boven, terug naar de rust, maar ben toch maar gebleven.

Bilbao nadert, de drukte ook.

Het is me wel ee afdaling hoor, het is net dat de stad verderop omhoog groeit. Een lange brede trap langsheen het ziekenhuis brengt je naar het stadcentrum.

Ze zijn wel fier op hun stad. Voor liefhebbers van The Lord of the Rings, Bilbo heeft hier niet alleen zijn Bilbobus maar er is zelfs bier!

Bilbobeer

En zo eindigt het wandelingetje vandaag. Nog boodschappen gedaan, een was gedraaid en proviand opgeslagen. Morgen terug naar de zee langsheen de haven. Vlakke rit dus. Oftewel eindigen een paar beelden van Bilbao.

Etappe 72 : Gernika naar Lezama – 23 km – 1846,8 km – dag 7

Start in een stad is steeds wat moeilijker want veel kruispunten. Maar niet in Gernica. Hier prachtige aanduiding doorheen de stad. Komt misschien door het dambordpatroon en het feit dat deze stad het allereerste slachtoffer was van een vliegtuigbombardement ter wereld. Nu bombardeert de mensheid nog steeds, alleen op andere plaatsen (Oekraïne) maar met zelde menselijke leed. Het deed me wel iets. Veel is er niet van te zien, wel wat borden.

Gernika lag plat.

In een mooi park staat ook de boom van Baskenland die politiek een grote betekenis heeft. Het fijne weet ik er niet van want alles staat in 2 talen uitgelegd. Baskisch en Spaans.

Het is de bedoeling om tijdens deze camino weer stempels te verzamelen als bewijs van de tocht. I Frankrijk kon dat vaak in de kerken, zekerr in de steden én op zondag, Maar meer en meer sta je voor gesloten deuren. Ook deze kerk was dicht.

Wat verderop was er wel eentje open. Er was zelfs beweging en geluid. Vrouwenstemmen klonken op het doksaal. De kerk van een nonnenorde, met duidelijk afscheiding met tralies van de boze wereld voor deze lieve zusters.

Afscheid nemen van Gernika met dit beeldje dat aan de grens van de stad uitwuift. Dan gaat de tocht terug de heuvels in.

Het weer! Aha, dat gaat de goede kant op. Koud, nog dikke wolken ook die voorbijtrekken, maar de regendruppels zijn zeldzaam. Vandaag houden we het grotendeels droog. De ondergrond echter is wel goed zompig.

Omhoog gaat de tocht en omlaag komt het water. Dus uitkijken niet te glijden. Want vallen met die rugzak om is niet aan te bevelen.

Hogerop vermindert het watergebied en wordt de weg stenig maar het blijft goed uitkijken waar je je voeten zet. Eén moment van onoplettendheid kan uitglijden of vallen betekenen. Een paar lokale waaghalzen sprinten voorbij. Ene liep eerst hard omhoog voorbij en wat later sportte hij terug naar beneden. Gekkenwerk.

Joggen

In tegenstelling tot mijn vorige tocht door Frankrijk, waar ik niet zoveel volk zag, kom je hier wel af en toe pelgrims tegen. Elk tsjokt op eigen ritme de berg op. Soms haal je er een in, de andere keer wordt je ingehaald. Eigenlijk wel een geruststelling! Mocht er iets gebeuren of zo, of een serieuze valpartij, je ligt niet helemaal alleen lang te wachten op hulp.

2 Franse pelgrims halen me in. Buen Camino.
Vergezichten met sneeuwpoppen.

Deze namiddag hebben de pelgrims geluk te kunnen stappen langs mooie asfaltwegen. Dat maakt het modderploegen voorlopig wat minder en ga je wat sneller. Je leert mensen kennen onderweg. Je wordt ingehaald of je haalt de andere terug in en af en toe een korte babbel. Zoals met die oudere Franse dame die zei dat ze voortging als de slak. “Ik ben 2 dagen geleden gevallen en heb last van mijn knie en schouder. Maar dat geeft niet mijn compagnon loopt op eigen ritme voorop. Vivement jour de repos a Bilbao.”

Gelukkig blijven de vergezichten mooi. Een langeafdaling richting Lezama begint. Onderweg toch sporen van hevige politieke emoties. Bepaalde Vlaamse politiekers voelden of voelen zich medestrijders. Maar zoals steeds is elke situatie uniek. Ik heb niet echt weet van Vlaamse vrijheidsstrijders in de gevangenis?

Larrabetzu is de voorlaatste bestemming vandaag. Dan is het nog een rustige 5 km langs de grote weg naar het hotel. O ja, mocht je het niet weten, de Baskische vlag is rood, wit en groen.

Leve de vrijheid!

En inderdaad, daar is dan die lange rechte weg. Nog de mede compagnon van die Franse mevrouw bereikt en bij aankomst van het hotel het jonge Franse koppel dat ik al een paar keer ontmoette. Een taxi reed weg en had juist 2 kreupele stappers afgezet. Blijkbaar lukt het niet iedereen om zonder teveel pijn verder te stappen.

En juist op tijd op de kamer om de aankomst van de Ronde van Vlaanderen te volgen op tv.

Het avondmaal genuttigd in een restaurantje verderop samen met het Franse jonge koppel. Ze zijn uit Tours. Werd een hele gezellige avond.

Etappe 71 : Bolidar naar Gernika – 21,8 km – 1823,8 km – dag 6

Vandaag korter maar ook koudere etappe. Ik werd ’s ochtends vroeg al geconfronteerd met een wit laagje op daken en straten. In de nacht waren een paar buien overgetrokken en de sporen ervan lagen er nog. Met 4 a 5 graden was er al wat smelten bij, maar het zou toch een paar uur duren eer dat wit weg was.

Bolibar

De tocht startte op het gemeentepagina van Bolibar. Een naam die een grote rol speelt on de Zuid-Amerikaase vrijheidstrijd.

Standbeeld Simon Bolibar

En daarna gaat de tocht meteen de velden en se hoogte in langs weggetjes en paadjes. Overal sporen sneeuw maar niet echt hinderlijk

Uitkijken geblazen

Eigenlijk ligt het gevaar eerder onder de sneeuw. De natte stenen die glad kunnen zijn. Je moet dan ook geconcentreerd kijken waar je je voeten zet op zoek naar stevige ondergrond. Een misstap kan het einde van de Camino betekenen. De weggetjes worden zelfs afvoergeulen waar flink wat water over naar beneden stroomt en je wil het toch een beetje droog houden.

Het water komt je tegemoet

Eerste halte van de dag, klooster van Zenarruza . Gigantische gebouwen. Even de grote kerk binnengestapt waar uit het donker een oude broeder opdook. Die was zo blij eindelijk pelgrims te zien dat hij me met open armen ontving. Hij omarmde me letterlijk van blijdschap en welkom. Een gebaar dat Corona volledig weggeveegd heeft de voorbije 2 jaar. Ik betrapte me erop dat ik het heel ongemakkelijk had met de nabijheid van die broeder. Het zal nog even duren eer we daar van af zijn….

Zenarruza
Kloostergang klooster Zenarruza

Toen ik verder stapte begeleidde de broeder met naar het pad en stond te wuiven tot de bocht het zicht ontnam. De tocht ging verder door bos en dal. Met nog steeds de sneeuw.

Pelgrims staken al deze brug over.

De tocht ging verder omlaag richting , het enige dorpje van betekenis vandaag. Weer heel dunbevolkt gebied vandaag! Wat was ik aangenaam verrast en blij met dit lang voldertrap en pad. Het was anders eigenlijk onmogelijk geweest die afdaling te doen door steilheid en glibberigheid.

Prachtige trap

Aankomst op het pleintje van Munitibar. Een eenzame herbergier stond buiten een sigaret te roken. Tijd voor koffie en de man raadde me het kustgebak aan. Hij ging ze speciaal zelf afhalen aan zee want het gebak uit het dorp was niet zo lekker.

Dat is toch wat ik opmaakte uit zijn uiteenzetting in het Spaans, Frans en Baskisch. Ook nog een hele uitleg over het feit dat Franco vorige eeuw dat Baskisch verbood, maar dat het nu de officiële taal is en nog een woordenboekje gekregen ook.

Terwijl ik mijn koffie nuttigde druppelden één na één pelgrims binnen, oa de Duitsers van de vorige dagen. Ook zij hielden halt om iets te eten. Even dag gezegd en verder gaat de Camino. Soms weet je niet of je door een beekje stapt of over een pad.

Extremen
Wanneer weg beek wordt

Bij het naderen van haalde de Duitser me in. Met flessen tred stapte hij verder onder de dreigender hemel.

Ik hield even halt in het dorpje Marmiz om onder de overkapping daar mijn regenponcho aan te trekken en regenbroek. De sluizen gingen open en dikke korrelhagel viel neer. Wat verderop toch halt gehouden bij de Duitse pelgrims. Hij blijkt Christian te heten, gekomen met het vliegtuig naar Irun en daar aan eerste Camino begonnen. Ook Gernica op het programma vandaag. De volgende halte is , een dorpje boven de heuvel met gigantische kerk. Daar zaten weer de verschillende pelgrims uit te rusten.

Vooraleer daar aan te komen het riviertje overgestoken via een schilderachtig bruggetje. Een paar Duitser zat me op de hielen

Weer ging de Camino omhoog, nat en fris. Zoals ik al schreef is de natuur hier al verder in de lente, maar de hoogte en de koude maakt het niet altijd gemakkelijk voor flora en fauna denk ik.

De hemel trekt terug dicht en terwijl een jonge dame pelgrim me voorbij steekt en buen camino toewenst trek ik de regenponcho terug aan.

De laatste kilometers verlopen in de regen met een afdaling naar eindbestemming Gernica.

Deze rijdt niet meer

Aankomst op het gemeentepagina waar dit mooi beeldje van de plaatselijke Willem Vermandere me verwelkomde. De laatste meters vergezeld door een Canadees. Ook een pelgrim die ik volgende dagen zal terug zien denk ik.

Etappe 70 – Deba naar Bolidar – 34,4 km – 1802,0 km – dag 5

Het wordt een lange etappe vandaag. Met stijgen en een beetje dalen. Bij het vertrek eerst door een bui van korrelhagel verwelkomd. De poncho aan in de tunnel onder de spoorlijn.

En dan op zoek naar de brug om de rivier over te steken, maar nergens een brug te zien totdat ik werklui aan het werk zag achter stapels stenen en bouwmateriaal. Daar was die brug. Een vriendelijke heer legde me uit dat de brug kapot is en dat ze momenteel hersteld wordt. Je kan oversteken via de grote brug verderop. Dus omleiding!

Na de omleiding van 2,6 km een blik om die kapotte brug.

Kapotte brug over Rio Deba

De buien waren overgestoken en de route kronkelde naar boven. Die stevige klim zorgde dat ik veel te warm kreeg en me dan maar omkleede hogerop. Oef dat gaat beter.

De zon ging zelfs schijnen. Dit gaf het landschap meteen kleur. Op en neer ging de route richting Mutriki. De buien nog steeds dreigend boven zee wandelde ik verder .

Dreiging vanuit zee

Aangekomen aan de Ermita del Calvaro begon het stevig te hagelen. Gelukkig bood het kerkje bescherming. Ik moest onwillekeurig denken aan de 3 Franse pelgrims die vanmorgen aan het ontbijt zaten. Een ervan vertrok in korte broek. Amaai, dat worden “koede kieten” in het westvlaams. Ik schuilde even en een jong koppel Franse pelgrims schuilde ook.

De route gaat het binnenland in en wordt steniger. Het wordt klauteren en dat doe ik rustig aan om tikker en leden te sparen. De jonge Fransen vliegen me voorbij

Picknic! Mij gele game mania zak die ik van dries kreeg toen hij me kwam halen in Vezelay doet weer goed zijn werk. Smakelijk.

Hogerop krijg je mooie uitzichten en plots spotte ik een grote roofvogel. Een gier warempel. Ik had op een bordje beneden gezien dat deze terug waren in de beschermde streek.

De eerste sneeuw.

De tocht gaat door heel dunbevolkt gebied maar met mooie uitgestrekte vergezichten. En in de verte sneeuwtoppen.

Orlando, Adorregi en uiteindelijk Markina-Xemein. Baskisch is hier de basistaal en onverstaanbaar. Dus met handen en voeten of mondjevol Engels.

Lammetjes, maar dan klein.

In de weiden, koeien, geiten en schapen. Nu we Pasen naderen staat er veel nieuw leven in de weiden. Veulentje, kalfjes en natuurlijk lammetjes.

Na boodschappen te hebben gedaan in Markina-Xemein verder naar Bolivar, eerst langs een kolkende rivier en daarna een brugje over. Naast de brug ligt een oud Romeinse brug. Wordt niet veel gebruikt.

Terug gaat de tocht omhoog, terug door weiden en de laatste ontmoeting van de dag zijn deze viervoeters wiens wei ik door moet. Aankomst in Bolivar met zicht op witte toppen.