1.494 pelgrims kwamen vandaag hun certificaat ophalen in Santiago. En één van hen ben ik dan.
Een van de laatste Camino wachters.
Een van de laatste Camino wachters toonde me de weg. De autoweg over en de stadsring. Een signaal dat ik er was en daar was het bord dat ik de stad introk. Vanaf nu enkel huizen.
Santiago here I am.
Het was nog vrij vroeg. Nog geen 10u en weinig volk op straat. Wel een eenzame pelgrim voor mij die de stad introk. Na de verplichtte tocht door de voorstad komt het oude stadsdeel.
Kathedraal nadert
Wat meer beweging. Smallere straten. De torens van de kathedraal duidelijker. Een pelgrim extra en daar zijn de statige gebouwen.
Alles onder één stralende zon. Fijn dat ik zo vroeg ben want ik kan het moment goed beleven. Velen stappen in gedachte met me mee.
Langs steegjes, trapjes en uiteindelijk door een overdekt straatje gaat het naar beneden.
De laatste meters zijn trappen
En daarna een bocht naar links en kom ik op het ruime bijna lege plein voor de kathedraal.
Kathedraalplein
Hier en daar zit of ligt een pelgrim op de stenen. Hoera, ik ben er. Het doel van de tocht is gehaald na zoveel stappen dagen, maanden, jaren…
Hoera, aangekomen na die gele stappen.
Na het ogenblik intens beleefd te hebben de paar pelgrims die ook aangekomen waren gevolgd naar het pelgrimcentrum. Daar de oorkonde afgehaald. Dat liep ontzettend goed. Eerst digitaal voorregistreren en dan naar een loket voor de afhandeling, de finale stempel en de Compostella.
De oorkonde
En dan tijd voor het ontbijt. Tijd om alles te laten bezinken en te kijken hoe de stroom pelgrims aanzwelde stilaan. Na mijn 2de koffie was het al flink druk aan het centrum.
Gezellige drukte
Terug naar het kathedraal plein om de dag verder te plannen en Santiago te bezoeken. Transitie van pelgrim naar toerist.
Indrukwekkend
Het verslag van wat ik verder in de stad zag wordt etappe 100.
Morgen kom ik in de voormiddag aan in Compostella. Het doet toch iets met een mens. De hele pelgrimstocht duurde uiteindelijk toch 100 dagen en bedroeg bijna 2,5 duizend km. Brrr…
Deze laatste stapdag was ook gevarieerd en had de nodige verrassingen in petto.
Zon!
Eerst en vooral het weer. De zon zette alle registers open. Ook de volgende dagen beloven aangenaam te worden om deze tocht uit te zwaaien blijkbaar.
De pensionuitbater had ook een verrassing in de vorm van een leuke ontbijtkoffie.
Good morning
Veel afscheid vandaag. De laatste kabbelende beekjes, de laatste koeien, geiten, schapen, katten en zelfs de grote perros aan hun ketting of in hun kooi of soms op straat. Zelfs dienen rare schaduw met zijn hoedje op is bijna weg.
Voetpaden waren er niet altijd
Er is ook een stevige poging ondernomen om de veiligheid van de vele pelgrims te verbeteren. Voetpaden, aangeduide oversteekplaatsen en zelfs speciale voetgangerstunnels. Dat hebben we niet zo vaak gezien daar aan de kust.
Ook fietsers hebben hun camino
Langs de weg zie je ook af en toe fietsers met pak en zak passeren die Buen camino roepen. Hier ging het bergaf. Dus is de fietsers al voorbij de bocht. Volgende keer neem ik de foto wanneer er bergop gereden wordt.
Wie er ook nog steeds bij zijn, zijn de Camino wachters. Zoals deze 2 hier. Zo dicht bijeen zie je ze toch niet vaak! Aankomst in O Pedrouzo e tijd voor een koffie, stempel halen in de bibliotheek en genieten van deze mooie muurschildering.
Camino kunst
Een groep schoolkinderen stapte et uit de bus. Die zou ik straks terug zien. Ze wilden allemaal weten waar ik vandaan kwam. American? Maar samen met een paar andere pelgrims trokken we verder. Een volgende verrassing kwam een paar km verder! En wat voor één.
Uppupa epops
Het vogeltje langs de weg. Een niet alledaagse verschijning bij ons. Heel herkenbaar aan zijn beige, wit en zwarte verenkleed en zijn opvallende kuif.
Zie je hem pikken in het gras? Een hop! Tof. Zo dichtbij! Daarna volgde nog een vrij lange klim richting landingsbaan en autoweg. Van over de autoweg via deze brug komt de Camino del Norte – directe weg op de Camino Frances.
Meteen een paar meter verder is de grens van Santiago de compostella. Een beeld met allerhande spullen rond geeft dit aan.
Ik heb er ook een hangertje bij gelegd. Het was ondertussen 13u30. Picknicken. Ook de laatste keer.
Terwijl ik at, passeerden verschillende pelgrims maar ook de grote groep schoolkinderen. Weer vroegen ze waar ik vandaan kwam en wanneer ik Belgium, Belgica zei kreeg ik van de jongens vaak de namen van de voetballer die ze kenden. Courtois, Lukaku, Hazard, enz…
Laatste kerkjes (met gesloten deuren)
Nog een paar dorpjes, op en neer gaat de Camino. Ook op deze laatste kilometers krijgen we de nodige klauter meters. Een kerel met rugzak haalde me in en toen hij zag dat ik onderstaande muurschildering fotografeerde, haalde hij ook zijn Mobile uit om te fotograferen.
Nog wat naar beneden, een brugje over en wat verder stond ie dan. Camino wachter 10km rond. Met versleten schoenen. Op elke wachter ligt nu iets. Schoenen, keitjes, bloemen, enz
10 km
Moedig
Bijna boven op een heuveltop wordt ik traagjes ingehaald door een tandem met man en vrouw. Hij gaat werkelijk heel traag en ik haal hem terug bij. De vrouw stapt van de tandem en mankt met moeite naar boven. De man rijdt nu terug sneller naar boven, stapt af en komt de vrouw helpen naar boven te stappen. Ik geraak aan de praat met hen. Broer en zus. Van oorsprong uit Nederlands Limburg, maar nu wonende in Duitsland. “Ik heb een probleem om te stappen en dank zij mijn broer kan ik toch de tocht maken.” We geven elkaar nog moed en “het doet toch iets dat aankomen,he” zegt de broer. “Tot in Santiago, we zien elkaar daar wel!”
Broer en zus
En daar sta je dan met je mond vol tanden.
De 3 torens
Aangekomen in het pension. Maar na de douche en het verkleden wat verder gestapt om dit beeld te kunnen maken vanop de Monte do gozo. Ooit was de paus hier op bedevaart en een groot domein werd opgebouwd. Veel volk kan hier opgevangen worden.
Gelukkig is het rustig. Wel is men druk in de weer om grotere toeloop aan te kunnen. Gisteren waren er iets meer dan 1.200 pelgrims. Morgen zit ik ook in het dagcijfer.
Op naar de Camino Frances. Via deze Camino, die meer inlands loopt, gaat het grootste deel van de pelgrims naar Compostella. Dus daar zit of liever loopt, heel wat meer volk. Ik ben benieuwd. O ja, de klok was stil vannacht.
Mist in de abdijtuin
Eerst gaan ontbijten en er Rainer, de Nederlander ontmoet. Die had ook hier overnacht en ging naar Arzua vandaag. Hij had Roland (de Parijzenaar waar ik het al over gehad heb.) en anderen nog gezien gisteren, maar die waren al wat verder getrokken. Hij was hier gebleven door het onweer. Vrij vroeg op stap. Vandaag krijg ik de keuze. Of kort en krachtig door een saai landschap langs de weg 20 km lang, of een ommetje langs Arzua en daar al de Camino Frances opgaan. Meer variatie, maar iets meer km.
De Caminowachter gaf 59 km aan. Maar daar komt straks iets bij. De rekening klopt niet altijd. Maar als je al meer dan 2.000 km gestapt hebt steekt het niet nauw.
De eerste helft vandaag was een geleidelijke afdaling naar Boimorto. Dat verliep langs mooie boswegels, zacht om te stappen. In Boimorto kiezen richting Arzua, zo een 12 km meer Camino Frances op het programma.
Zachter om te stappen. Heerlijk
Vanaf Boimorto werd het opnieuw een rustige asfaltweg door de weiden en de bossen van eucalyptus. De laatste dagen heb ik wel wat pijn aan de bovenkant van mijn voet, vooral op die asfaltwegen en dalen doet ook geen deugd. Wat versleten zeker?
Mooie luchten
Het weer zat wel prima vandaag. Droog, zo’n en wolken. Dus niet te warm en niet te koud. Na de lange afdaling dan toch een klim en aankomst in Arzua, één van de laatste etappeplaatsen van de Camino Frances. De sfeer is inderdaad anders. Meer huizen, meer bars en meer pelgrims lokken. Na een week in het dunbevolkte noorden is dit wel een flinke verandering.
Arzua
Let alleen al op de wimpeltjes. Kwestie van mensen zich welkom te voelen. Daar heel lekker een grote pizza gegeten. En wie komt daar binnen? De pelgrim die ik de eerste dagen van mijn tocht af en toe zag; Speedy. Een pelgrim uit Oost-europa, die ik af en toe zag maar eigenlijk geen contact mee kon maken. Vandaag toch dag kunnen zeggen. En toen ik met handen toonde dat het niet ver meer gaan was, kon er een lach van af.
Er loopt wel wat meer volk langs de Frances. Deze 3 vlogen voorbij. Wat verderop toch even kunnen praten. Eén was een Kroatië. En de magerste had enorm last van blaren op zijn voeten en tenen.
Voor deze laatste km maakte de Camino zich weer mooi met wandelingen in het groen langsheen tuinen met oa vijgen (na Pasen), met holle wegen, met vergezichten en weinig autoverkeer en asfalt. Hoera voor mijn voeten!
Lommerte op zonnige dagen
Vooral in de zomer zullen die groene tunnels wel geen luxe zijn om wat bescherming te krijgen van de zon. Dan is er mijn inziens ook veel meer volk. Heel wat bars edg waren nog dicht. Er zijn er ook in elk dorp en elkebar probeert origineel te zijn om bezoekers te trekken.
Massa’s getekende bierflessen
Deze positioneert zich als biergarten en hangt de ganse tuin vol met lege bierflessen, getekend door pelgrims.
Een andere had zijn muur vol versleten wandelschoenen hangen. Op een terras in Arzua had ik een oudere kerel opgemerkt achter een grote pint. Blijkbaar ook een pelgrim. Toen ik hem verderop opnieuw zag, zat hij terug op een terrasje achter een stevige pint en de derde keer stond hij in het midden van het gras om het hooien te filmen. Bij aankomst in Salceda liepen we samen voorbij de Caminowachter.
Bleek een Ier te zijn. Sedert 2014 gestart in Saint-Jean in de Pyreneeën. Goed dat we aankomen, zei hij. Hier overnacht ik. Maar eerst a cold beer. See you tomorrow. Dat beloofd.
Een leuke verassing van de pensionuitbater. Vanmorgen kregen de aanwezige pelgrims een ontnijtpakket met elk zo een leuke getekende pelgrim. Naast de 3 Spaanse pelgrims, die ik vorige dagen al zag was er ook de Franse Laure. Een verpleegster die de Camino in omgekeerde richting!
Ze waarschuwde ons voor de cultuurschok. Op de andere Camino is het werkelijk veel drukker. Mensen zijn gehaast en duwen elkaar bijna van de weg. Zij hoopte naar Metz terug te stappen, maar was niet altijd evident om de pijlen van de Camino wachters te vinden. Maar ze kon wel genieten van de rust op de Norte zei ze.
Het had blijkbaar weer flink geregend vanacht en de start was in de mist.
Waterzonnetje
Rustig glooiend door bos en veld komt de Camino aan bij een breder riviertje. Wat verderop is een watervalletje. Midden in die poel steekt een rotspunt uit het water en daarop zit een bruine vogel met grote witte borstplek. Een waterspreeuw! Het is de eerste keer dat ik die zo goed zie. Knap! Natuurlijk gaat de vogel vliegen wanneer ik die wil fotograferen.
Daar zat dus die waterspreeuw
De rest van de voormiddag gaat de wandeling langs aardewegen zonder één mens of auto te zien. Wat hoger en droger.
Wat lager en wat natter op een oude heirbaan die 2.000 jaar lang amper onderhouden werd.
Of nog lager waarbij je je afvraagt hoe je hier nu weer droog over geraakt.
Waar is mijn polsstok?
Gewoonlijk loop je in de loop van de dag wel door een dorp of stadje, maar vandaag niets van dat. Enkel bomen, bos, velden en weiden met op het hoogste punt als hoogtepunt deze windmolens.
Hier wordt elektriciteit gemaakt.
Natuurlijk levert de hoogte mooie vergezichten op als de bossen juist gerooid zijn. En ik moet toegeven dat dit samenspel van groen, blauw en witte wolken mooi is.
Kleurenpalet
Eenmaal over de heuvelkam loopt de Camino in een andere provincie. Ook de weg verandert.
Gedaan de rots en aardewegen. Bijna de ganse namiddag loopt de route langs deze weg. Met auto’s en vrachtwagens die voorbij rijden en soms vliegen. Betekent continu op je hoede zijn.
Bijna aangekomen in Sobrado (dos Monxes). Voor mij zie ik terug de 3 Spaanse pelgrims lopen die vorige nacht ook in de herberg waren. Boven hen wordt de lucht donkerder en dan beginnen de druppels te vallen.
Wat hangt boven ons hoofd?
Niet enkel regen, maar de donder doet ook mee. Een heel luide knal zorgt er voor dat de stapsnelheid meteen naar omhoog gaat. Maar de regen is snel over wanneer ik aankom in Sobrado die als dorp volledig rond een oud cisterienzen klooster is gebouwd.
Toegangspoort kloostet
Knap staaltje Gallische barokstijl
Overnachten doe ik in een herberg die inde tuin van het klooster ligt. Is heel aangenaam en rustig, ware het niet dat de klok elkaar en half uur slaat. Hopelijk stopt dat tijdens d4 nacht? Antwoord: morgen.
Ps: antwoord vraag over plant die je langs de weg vindt hier. Het gaat over venkel.
Vertrek uit Vilalba gaf toch een hoopvol beeld. Een oude toren die mee is geïntegreerd in nieuwbouw. Blijkbaar een hotel.
Lekker slapen in oude toren.
Vandaag had ik de indruk in een groot weinig onderhouden Bokrijk te lopen. Veel natuur en af en toe oude gebouwen, triestig onderhouden.
Voor de culinairen onder jullie. Deze plant zie je vaak langs de weg. Idee wat het is? Wordt in de keuken gebruikt en er is ook een gekende drank die er van wordt gemaakt.
Antwoord morgen. De Camino wachter geeft 118 km aan. Dat betekent dus vanavond onder de 100! Hoera.
Eerste bokrijk gebouw, deze watermolen in verval. Het kabbelend beekje doet nog zijn werk, maar de molen heeft betere tijden gekend. De wegen zijn goed begaanbaar. Er zijn zelfs stroken bij waar volgens mij Julius Caesar nog is gepasseerd. Of was het een andere Romeinse veldheer hier in de streek?
Heirwegbrug?
Als ik aan een heerbaan denk, dan denk ik aan zo iets. De weggetjes en paden zijn vaak afgezoomd met platte stenen. Soms geeft dit zelfs een tunneleffect.
Ze hebben iets prehistorisch, iets Keltisch vind ik. Veel mos die al die spullen een oude originele look geeft. Zoals gisteren weer een kerkhof gotische stijl bij de oversteek van de grote weg.
Naast bouwsels, erfgoed (er rijden hier wagens rond die ik al 30 tot 40 jaar niet meer heb zien rijden) is er nog steeds de natuurpracht met vogels allerhande en deze paddestoelen bv.
Ik moet eerlijk zijn. Ik heb ze opgemerkt omdat één van de voor mij lopende pelgrims ze fotografeerde. 3 Duitsers op stap, die wat verderop halt hielden om te drinken. Ik drink een grote als ik de 100 voorbij ben zei ik hen.
Duitse kolonne
En wat verderop opnieuw een stukje Bokrijk. Oud bruggetje met daar juist een Spaanse pelgrim op. Leuk toch.
Compostella, hier kom ik.
Ondertussen was ik Baamonde genaderd. Vooraleer in de stad aan te komen de Parijzenaar ontmoet die ik feliciteerde met de overwinning van Macron. (Hij is hevige fan en ook van Verhofstad) Pratend gingen we dus naar Baamonde en daar hebben we samen gegeten. Reiner, de Nederlandet, zat er ook en was juist klaar met eten. In San Alberte deze mooie kapel en nog mooiere boom gespot. Beide kunnen in Bokrijk. Alhoewel het spreekwoord zegt dat je oude bomen niet verplant. En samen kwamen we dan aan de 100km.
Eigenlijk is er geen 100 km Camino wachter, maar een aantal goede zielen hebben dan maar zelf monumentje gemaakt om de 100 km te plaatsen en 6 meter voor de wachter vind je dit.
Nog 100 km
Leuk. Na de strook langs de weg draait de Camino de bossen in voor een laatste kapel.
Boskapel
En dan weer iets vreemds. 2 Camino wachters. Met 2 verschillende afstanden! Plots krijg ik er een kleine 10 km cadeau.
Links of rechts?
De keuze is de oude wat mer bewoonde langere route of de ‘eenzamere’ kortere route. Die laatste is het geworden en dus ben ik vertrokken voor een 20 km door bos en wei. Toch vind je hier af en toe constructies.
Heel stil allemaal. Er is wel een werknemer en verderop staan nog een 3-tal van die constructies. Met omheining en bord verboden toegang. Megastallen? Of iets anders? Was het niet in noord-spanje dat de grootste cannabis plantage werd gevonden? Spannend spannend.
Helemaal andere tocht dan gisteren én we zijn de 3 voorbij. Nog een kleine 290 km te gaan. Vertrek uit Aviles met zon en wolken. Rustig op het gemeenteplein na de uitspattingen gisterenavond.
Gemeenteplein Aviles
Enkel nog een podium stond er nog. Ook mooiere omgeving dan gisteren om de stad te verlaten.
Podium
Nog een laatste blik en dan westwaarts. Het is meestal zo dat de markeringen van de route (schelpen of gele pijlen) en de kaart overeen komen. Maar nu plots stuurden de pijlen me een gans andere route op. Steeds vervelend. Een paar jaar geleden werd hier de autoweg aangelegd en dat zorgde wel voor een aantal aanpassingen. Misschien was ik wel op een oude route?
Klopt de aanduiding wel
Ik heb toen wel de goede keuze gemaakt blijkbaar, want een paar km verder toch op de beschreven route terug en het was een aangename bosweg.
We waren verder weg van de kust vandaag. Heel rustig ook. Geen pelgrims gezien of gehoord. De Spanjaarden terug aan het werk. Wel af en toe een vergezicht en voorlopig nog droog.
De structuur van de wandeling blijft wel nog dezelfde. Ofwel een heuvelrug volgen wat een vrij vlakke weg geeft ofwel kruisen en dan gaat het van top naar dal en terug omhoog. De autoweg lost dat anders op.
Van heuvel naar heuvel over het dal heen
Hier en daar, vooral in de kleinste dorpjes vind je nog wasplaatsen, lavoirs zoals in Frankrijk. Soms archaïsch en in slechte staat, soms moderner en netter zoals deze hier.
Klassieke “lavoir”
En zo komt de Rio de San sebastaban in zicht. Die brug daar beneden moet ik zometeen over.
Rio de San sebastaban
Enkel is er nog een heuveltop eerst over te steken. En lunchtijd. Ondertussen worden de dikkere grijze wolken vanuit het noordwesten talrijker.
Sote
De oversteek van de brug zelf zal ik me herinneren. Tussen de reling en een dikke stalen buis is er amper plaats om te stappen, zeker wanneer je een rugzak mee zeult.
Telkens moet je je voeten rond die bevestiging van de stootrand zwieren. Comfortabel is anders. En de wagens scheuren voorbij. Daar ook de Parijzenaar terug ontmoet. Hij was verwonderd van mijn vooruitgang, maar was zelf naar Aviles gereden met de bus en had de dar ervoor wat gesurfd vertelde hij. Voorbij de brug ging het weer stevig omhoog en liet ik hem gaan.
Eenmaal boven was er een opeenvolging van stroken door bos en dorpjes. Ondertussen vielen af en toe wat druppels. De regenponcho mocht uit de rugzak al bij het oversteken van de brug want een gure wind jaagde regen over alles heen.
In Muros bij het oversteken van de grote weg zaten een 4 tal jongeren (de Mexicaan oa) in de bar te schuilen (en te drinken). Iets ervoor een bellende Reiner voorbijgestapt. Hij was gestopt aan de herberg daar. “Buen Camino! Ah aus Belgien!!!” “Buen Camino Reiner”. De regen werd intenser en ik schuilde even tegen de kerkmuur. Staat daar aan de andere kant van het kerkplein de Parijzenaar in de deur van de bar te zwaaien. Dus daarheen, weg uit de regen. Na de koffie klaarde het op en stapten we pratend verder. Hij had Karolina uit Litouwen ook ontmoet. Ze was blijven plakken in Gijon zei hij.
Na een anderhalf uur babbelen en wandelen hield hij halt in El Pitu. Ik ging nog een beetje verder, langsheen de gigantische kerk van El Pitu naar de eindbestemming voor vandaag.
We naderen 2.000 km op onze lange tocht. Vandaag een hele mooie en gevarieerde etappe.
Vanmorgen goed vroeg vertrokken. De voorspelde regenbuien bleven uit. Eerst trok de Camino door het groene heuvelachtige land. Een beeld van San Miguel die er in de zon veel aantrekkelijker uitziet dan gisteren in de regen.
San Miguel de Meruelo in de zon
Na een kleine kilometer trof me het mooie kleurenspel door de zon op de kerk en de kerktoren.
Toch nog steeds dreigende lucht.
Naar beneden ging eerst de tocht. Naar het groen en naar een riviertje. Een oude middeleeuwse brug bracht me naar de overkant. Alleen jammer voor de brug want op haar oude dag was er een stuk uitgereden. Dat wordt herstellen.
Mooi middeleeuwse brug Maar met een stuk uit.
Het bleef droog. De temperatuur rond de 15 graden. De wegjes waren goed begaanbaar. Tot de middag, tot in Guemes e vervolgens Galizano ging het op en neer tussen weiden, koeien en geiten, boerderijen en bossen van eucalyptus. Een pelgrim (ik vermoed een Nederlandse naam gelezen te hebben op het naamplaatje van de rugzak) stond te communiceren met de koeien toen een groep fietsers hem voorbijschoot.
Na de middag veranderde het landschap helemaal. Het werd cliff walking. Met prachtige vergezichten over de ruwe kust.
Playa van GalizanoPlaya de Langre
Een mooie wandeling die eindigde aan het strand van Loredo. Mezelf op een ijsje getrakteerd want het was wel een pak warmer geworden ondertussen. De lagen kleren gingen uit. En dan een nieuwe ervaring. Een paar kilometer zandstrand te overbruggen naar Somo. Gelukkig was het geen hoog tij en kon ik op het harde zand stappen langs de opkomende golven.
Op naar Somo
Onderweg sepia zien liggen. Dat vind je vaak aan onze vlaamse noordzeekust.
Maar ook een eerder stadium van die sepia kwam ik tegen. Een hele octopus spoelde ook aan. Het is de schedel van dit beestje dat sepia levert bij het vergaan.
Nog steeds strand. Goed dat ik niet te veel moest ploeteren in dat droge zand. De sukkelaars die dit bij hoog water moeten afleggen moeten tocht zweetdruppels achterlaten. Bepakt en bezakt…pfff.
Het strand gaat maar door
Rechts van me bulderen de golven op het strand. Vrij grote golven hoor. Wat verderop doemde een eiland met 2 vuurtorens op.
Eindelijk was dat zand achter de rug en kwam een dijk onder de zolen. Het is zaterdag en heel wat volk op de been. (op terras)
Terrasjesweer
Ook veel surfers gezien die met hun planken de golven trotseren. Ookheel wat winkeltjes die surfmateriaal aan bieden. Of het
Zou mijn maat er tussen hangen?
Uiteindelijk de laatste activiteit van de dag. Deze keer had ik minder geluk want de veerboot vertrok juist toen ik aankwam. Dat betekende een half uur wachten. Een groep Franse pelgrims kwam ook aan en een vijftal pelgrimdames die wel bier lustten e in verschillende talen het hoge woord voerden.
Van zonneschijn naar regen. In tegenstelling tot gisteren volgde ik vandaag de markeringen en niet de gidsen. Deze laatsten sturen de pelgrims via de weg naar Laredo, maar de gemarkeerde route loopt naar de kust en is daar een kustpad met prachtige vergezichten.
Liendo in een groene vallei
Liendo ligt in een vallei die veel regen krijgt vanuit zee. Je ziet het eraan. Water en groen overal. Ik was het pension pas verlaten of ik werd bijgehaald door een lange pelgrim. Het was een Duitser die vanmorgen rond 6u30 vertrokken was een paar dorpen verderop. We keuvelden wat. Hij komt uit Düsseldorf en heeft vorige jaren reeds de Camino Frances afgestapt. Toen de weg begon te klimmen had ik last zijn lange benen te volgen en liet ik hem verder stappen.
Pelgrim in de verte
Het pad startte als bospad. Ik moet toegeven dat ik wat ongerust was, want noch kaart, noch beschrijving klopte met wat ik zag. Maar de dag was vroeg, de etappe niet zo vreselijk lang en de markeringen heel goed. Wat hogerop een ruïne.
Een paar gieren vlogen op en gingen de hoogte in. Grote cirkels draaiend. Wat een gigantische vogels zijn dat toch. Naar omhoog klauteren werd duidelijk dat de bomen langzaam kleiner werden en plaats moeten maken voor struiken. Het landschap breekt open en de vergezichten komen tevoorschijn.
Op en neer gaat het pad. Soms vervaarlijk dicht bij de rand. Niet dat ik gevaar liep, maar ik ben geen ‘stoeten’ in de hoogte.
Het wandelpad, of wat er moet voor doorgaan verandert van richting en gaat ook langzaam naar beneden. En plots opent zich het zicht op de baai, op de zandstranden van Laredo, de bestemming voor de middag. Daar wacht de veerboot.
De baai van Laredo
Een steile afdaling over een stenig pad vol scherpe keien en blokken brengt me via weiden naar het oude centrum. Smalle straatjes en oude gebouwen langs tot in het levendige centrum waar de terrastafels buiten gehaald werden. Het was nog steeds droog, maar de wind ging harder blazen. Meer wolken verschenen ook.
Naar het oude centrum van Laredo
Een gigantisch strand daar in Laredo. En in het water wat surfers, op het strand wat wandelaars met hond. Ongelooflijk hoeveel honden er hier zijn. Elk Spaans huis heeft minstens één viervoeter.
Strand met veel zand
De namiddag was wat saaier. Eerst volgde een kilometers lange tocht langs een promenade. Gelukkig kwam er achter mij plots de Duitse pelgrim van deze morgen opdagen. Reinert heet hij en vandaag stapte hij tot aan de andere zijde van de rivier, in Santona.
Eindeloze wandeldijk
Na 5 a 6 km wandeldijk kwamen we op het einde van het zanderige schiereiland. We hadden geluk. De overzetboot was er juist om 4 jonge pelgrims, ook Duitsers bleek, mee te nemen.
Voor 2 euro vaarden we naar de andere kant.
Santona is een gekende naam voor ingemaakte vis in blik in Spanje. Verschillende winkels prezen hun viswaar aan. Vooral ansjovis zag ik.
Etalage met vis in blik.
Even lunchpauze en dan ging de route verder, weer een lang vrij saai stuk voetpad. Het enige spannende was dat die langs een grote gevangenis liep. Ik hoopte of er een gevange probeerde over de hoge muur met prikkeldraad met grote pinnen zou klimmen maar het bleef rustig.
Gevangenismuur
De dag bood eigenlijk niet veel spectaculairs meer. Voetpaden en wat verderop landwegen. Het begin grijzer en grijzer te worden en de druppels kwamen naar beneden. Rinkel deze schattige Jacobus gezien.
Droge pelgrim
Vergelijk hem maar met die natte pelgrim die zich moet beschermen met zijn regencape.
Natte pelgrim
Langs de (natte) landwegen was het rustig heel rustig. Alleen een paar houthakkers met stevig materiaal.
Boomzaag industrieel Rustige landwegen
Tenslotte terug een drukkere weg met voetpad en nogal wat auto’s. Een arme das was recent aangereden. Wat is dat groot! Zeker de grootte van een middelgrote hond, zoals Basiel. (de hond van Dries en Manon). Ik trok er een foto van, maar vond het zo triest dat ik hem hier niet plaats. Aangekomen in San Miguel. Hopelijk geen regen meer morgen.
Ik moet eerst iets bekennen. Vandaag heb ik een stukje afgesneden van de officiële route en die uit de gids. Anders zat ik weer een stuk in de 30 km en gisteren had ik al een ferme portie groen gehad. Daarbij gaan de temperaturen flink de hoogte in en zit ik nu met een rode (verbrande) neus. De start verliep door Castro Urdiales langs een saaie stadslaan.
Verschillende kilometer stappen eer ik in het centrum was, nabij de zee. Maar daar was het wel één van de hoogtepunten van de dag. Koffietje met prachtig uitzicht.
De haven, kerk en vuurtoren van Castro Urdiales.
Daarna de stad uit via weer kilometers lanen allerhande. Onderweg toch wat verwondering met deze muurschilder aan het werk. Benieuwd wat hij uit zijn spuitbussen tovert.
Muurschilder aan het werk.
De route veranderde pas bij een typisch Spaans gebouw. De Arena. Daar ging de route naar de autoweg om via een pad ernaast richtingIslares te gaan.
Een mooi pad. Let op de prachtige blauwe lucht! Vandaag was het uitkleeddag. Om het uur ging er wel een laagje uit. En vergeten me in te smeren vanochtend. Dus kreeftjeskleur vanavond. De autoweg kwam dichterbij. Veel lawaai. Maar daar helpen de oortjes en de muziek wel tegen.
Wandelweg, autoweg en oceaan
Voorbij het dorpje Cerdigo gaat de wandelweg onder de autoweg door en wordt het een kustpad, eerst tussen de bomen en daarna langs de klippen.
Geiten kom je vaker tegen
Je loopt er door een paar weiden met afgewisseld geiten en schapen. Hogerop verdwijnen de bomen en worden de vergezichten over rotskust en zee mooier en indrukwekkend.
Daar is de zee
Boven de kliffen heb je schitterend zicht. De meeuwen zijn present en ik kon zelfs een jonge Jan van Gent spotten. Zeer herkenbaar. Jammer dat ik er geen foto kon van trekken.
Uitzicht richting Islares
Aankomst Islares. Daar volgt de route de monding van een rivier. Ook hier weer een wild estuarium waarbij water ongehinderd naar zee vloeit. Een paar surfers oefenden op de veel te kleine golven. Hard surfen was moeilijk.
Strandje van Islares met surfers
De route wordt dan vrij monotoon langsheen de nationale verkeersweg. Tot Nocina loopt de Camino naast die weg. Toch een leuk plaatsje gevonden om te picknicken. Mooi uitzicht op het estuarium. Terwijl ik aan het eten en rusten was kwamen er toch een koppel en één enkele pelgrim voorbij gesjokt.
Voetpad naastde weg.Picknick time met zicht op monding.
Dan gaat de officiële route nog een toer van bijna 20 km rond in de binnenlandse heuvels. Ik nam echter de hoofdweg verder. Die liep af en toe langs de autoweg ook. Dus wel wat kabaal. Ook een stukje via een paralel bospad.
Uiteindelijk kwam ik op bestemming aan. Liendo, een heel stil dorpje. Wat ingeslapen. Of viel die stilte op omdat ik toch vaak langs snelwegen stapte vandaag? Vanavond nog wat verder gewerkt aan de planning van de volgende etappes. Ook die worden heel gevarieerd kon ik vaststellen.
Vroeg in de ochtend deze maandag de rugzak nog even gecontroleerd en over de schouder gegooid. Om 7u stipt stapte ik het huis uit richting station. Het was nog rustig. Lichte nevel hing over de vaart.
Zonsopgang in Mechelen.
In het station begon de drukte. Op naar Brussel, op naar de Thalys richting Parijs. Het voelt raar aan om die rugzak weer te omgorden. Ik had gehoopt niet teveel spullen in te pakken, maar de ‘natte’ en kille weersverwachtingen maken dat de dikkere hemden en lange onderbroek ook mee zijn. En dus zorgen voor de extra kg.
Paris Nord
Que je suis content de revoir Paris. Eindelijk terug na de Corona shut down! Lijkt een eeuwigheid.
Ik heb de afstand tussen gare du Nord en gare de Montparnasse wat onderschat. Ik wilde die te voet doen om Parijs te voelen, te ruiken, te ondergaan, maar het werd uiteindelijk een oppervlakkig weerzien in de vorm van snelwandelen. Ik was op tijd voor de lange trip naar Hendaye, naar het zuiden. Aankomst voorzien iets voor 17u. De lente is al duidelijk aanwezig in de streek. De bomen al groener en ooievaars glijden over de velden. Hier en daar is een nest bezet. Een beetje geduld daar in het noorden, de lente is op weg naar jullie!
Aankomst in Hendaye.
De weg naar de brug vond ik snel terug. Er is weinig veranderd sedert de laatste keer. Alleen hebben de Spanjaarden nu een container met politie in het midden van de brug gezet om prikacties te houden richting Frankrijk.
Brug naar Irun
Het is toch weer wennen aan de kaart en vooral de schaal ervan. Eenmaal de brug over was het toch wat zoeken naar het begin van de route. Ik was niet alleen. Een koppel op de fiets was ook afgestapt om de kaart goed te bestuderen. Hun route liep rond het stadscentrum. Ik moest doorheen het centrum langs drukke straten. Maar dat kon het lentegevoel niet drukken, zeker niet toen een bekende bloemengeur mijn neus kriebelde.
Bloeiend en geurend
En met al dat lentegevoel dan toch ook een ijsje gekocht en mmm. Wat verderop voorbij het centrale plein is de eerste richtingspijl met de schelp. Via een brug gaat de route langsheen drooggelegd moeras en dan naar boven. Oei, oei, oei, dat zijn we niet meer gewoon. Maar elke meter omhoog is gewonnen en moet ik morgen niet meer doen.
Daar zijn de schelpen!
Wat verderop aankomst in de casa waar ik de nacht doorbreng. Heel warm ontvangen, maar het is nog kalm. Ik heb de indruk dat de streek met ongeduld wacht op de terugkeer van de pelgrims. Ik werd vanavond al aangesproken door een ober om een pelgrimsmenu te gaan eten. Maar vanavond hou ik het nog sober (buiten dat ijsje).
Conclusie van de dag… wel de kop is er af, er bestaan blijkbaar stroken camino waar je moet klimmen, en daar moet ik me morgen op kleden.
Blog theodejo 